Co powoduje wzrost poziomu mórz i oceanów

Jednak poziom morza nie jest taki sam we wszystkich lokalizacjach. Globalny wzrost poziomu morza różni się od regionalnych lub względnych. Wpływają na to siły grawitacyjne, wiatry i cyrkulacja oceaniczna oraz osiadanie gruntu. Ten ostatni oznacza opadanie lub podnoszenie się powierzchni ziemi w wyniku zmian pod nią. Zmiany takie mogą być skutkiem usuwania wody podziemnej lub wydobycie paliw kopalnych.

Przyczyny obecnego wzrost poziomu mórz

Siły grawitacyjne, które wpływają na poziom mórz, to słońce, księżyc, rotacja Ziemi i masy lodowe. Lodowce i lód lądowy na biegunach wytwarzają własne przyciąganie grawitacyjne, wpływające na dystrybucję wody w oceanie. Ten proces nazywa się przyciąganiem i ładowaniem (self-attraction and loading lub SAL). Woda jest przyciągana przez duże masy lodu, przez co względne poziomy mórz są wyższe bliżej mas lodowych. Względny poziom morza to odległość między powierzchnią morza a powierzchnią ziemi pod nim. Jednak, podobnie jak w przypadku lodowców, gdy lód lądowy topi się (zmniejszając swoją masę) zmniejsza się przyciąganie grawitacyjne, a woda oddala się od mas lodu.

Globalny poziom mórz rośnie, ale nie liniowo – przyspiesza on z roku na rok. Z powodu wielu efektów sprzężenia zwrotnego, które po uruchomieniu stają się samoczynne, co już się dzieje się teraz. Do 1990 r. podnoszenie się poziomu morza następowało w tempie 2,5 mm rocznie, a przez następne 25 lat przyspieszyło do 3,4 mm rocznie. Od 1990 roku poziom mórz wzrósł szacunkowo o 19-22 cm, przy czym 9,1 cm tego wzrostu przypisuje się okresowi między 1993 a 2019 rokiem.

Podnoszący się poziom mórz zagraża miastom przybrzeżnym, w których nasilą się powodzie, erozja gleby i huragany. Woda, przemieszczająca się dalej w głąb lądu, stanowi zagrożenie dla rolnictwa, zanieczyszczając glebę słoną wodą. Stanowi to również zagrożenie dla niektórych miast, które w dłuższej perspektywie znajdą się pod wodą. W Polsce, to zagrożenie można zobaczyć dzięki tej interaktywnej mapie. Jakie środki możemy podjąć, aby zapewnić bezpieczeństwo przed rosnącym poziomem mórz?

Zagrożenia wzrostu poziomu mórz

Niektóre z zagrożeń, jakie niesie ze sobą podnoszący się poziom mórz, to powodzie i tonące lądy. Zanim jednak woda dotrze do powierzchni ziemi, zalewając domy, szkody już zaczną się materializować. Dotknięta będzie infrastruktura leżąca pod ziemią, taka jak transport (tunele, metro) i komunikacja (internet, prąd).

Woda pitna i rolnictwo

Podziemne zasoby słodkiej wody, będące źródłem wody pitnej dla wielu miejsc, mogą zostać skażone słoną wodą z powodu wzrostu poziomu mórz. Słona woda nie nadaje się do picia. Oznacza to, że gdy źródła wody, na którym polegamy w naszym życiu, stają się słone, musimy przejść na odsalanie wody, kosztowny proces, który może okazać się trudny do wdrożenia na większą skalę.

Słona woda również nie jest odpowiednia dla rolnictwa. Systemy irygacyjne, które zależą od zaopatrzenia w świeżą wodę gruntową lub podziemną, nie będą już dłużej zrównoważone dla uprawy roślin. To zagraża niezawodnemu zaopatrzeniu w żywność, które jest już obciążona rosnącą populacją.

Migracje klimatyczne

Negatywne konsekwencje podnoszenia się poziomu mórz odczuwają już teraz ludzie na całym świecie, a wielu z nich zaczęło się przemieszczać, nazywając się imigrantami środowiskowymi lub uchodźcami klimatycznymi. Ci ludzie opuszczają swoje domy, ponieważ nie mają innego wyjścia. Muszą albo znaleźć nową lokalizację, zostawiając wszystko za sobą, albo zostać i zmierzyć się z zagrażającymi życiu warunkami w postaci ekstremalnych powodzi, huraganów, tornad czy susz.

Przeniesienie może nastąpić wewnątrz kraju lub do innego kraju. Problemem jest infrastruktura i przepustowość innych lokalizacji, a także równowaga ekonomiczna. Większa liczba ludzi w dowolnym miejscu stwarza konieczność stworzenia większej liczby miejsc pracy. Potrzebna jest także zwiększona infrastruktura mieszkaniowa, aby pomieścić wszystkich nowo przybyłych. Edukacja i transport to inne problemy, z którymi przeludnione lokalizacje mogą się zmagać. Jedno jest jasne – wszyscy ludzie mieszkający na obszarach przybrzeżnych nie mogą migrować gdzie indziej. Potrzebujemy innych rozwiązań, aby zapobiec katastrofie.